402


[Enaamse] [codex]

[Van] [der] [sielen] [ende] [van] [den] [lichgame]

Dat dien meest duegden sijn ghegeuen

Dat ghod eehst oec meest van hem

15Recht ende redene entie scrifture

Ropen dit selue al ouer al

Dus salt di witen in elker v[r]e

Onse here meer dar hi mi sal

Want redene ende verstannesse

20Heeft di ghegeuen ghod onse here

Wlmaecten sijn ghedinkenesse

Ende oec te leuene embermeere

Dar du sculdech wars mede

Den quaden wille te wederstane

25Ende gode ghewerke in elke stede

Te begharne ente anegane

Na dien da[tti] onse here ghot

Dus vele duegden heeft ghegeuen

Twi wrochstu na min ghebot

30Dat ti in sonden dede sneuen

Ende mine smekinghe ende min beheet

Dat so ne wederstontstu niet

Dat heeft ons beeden in groet leet

Brocht. ende in wel suvaer verdriet

35Dus eist kinlech sonder waen

Alder werelt bi wareeden

Dat tu meer vele heefs mesdaen

Dan ic doe in allen steden

Wat eist vlesch wel lieue care

40Alse de siele der buten es

Nembermeer roert het der nare

None siet none sprect sijt seker des

403


1Tvlesch mach doen niet een tuint

Bi hem seluen de siele doet leuen

Du dinchs mi dulre dan een kint

Dat tu mi opties onse sneuen

5Hadstu ghode wlmaectleke

Ghemint ende ghedaen eere

Te derre pine [se]kerleke

Waer wi niet comen nembermeere

Als hic leefde op aerderike

10So wasic een hoeuerdech man

Ende at ende d[r]anc verwendelike

E[nde] [go]udine cleder droeghic an

Wa[t] es nu bleuen sech op mi

Van deser groeter verweenthede

15Dit nauwe huus dar ic in zi

Ne knaghen de worme niet mine lede

Ende darto onverwinlec stanc

Die mi torment oec harde sere

Dit es de loen dit es de danc

20Die na de welden gheft onse here

Oec wetic wel dat ic verrisen

Sal te domesdaghe sonder wanc

Ende metti in alre wisen

Ghepijnt sijn inder hellen stanc

25Dan eerst salic steruen metti

O wi wat yseleker dode

Die sonder ende sal pinen mi

Metti dan inder hellen node

die arme s[ie]le riep mettien

30Met eere s[te]mmen ontfarmelike

Ay mi tuuj moeste dat ghescien

Dat hic noit leuede op aerderike

die stomme beesten mogen wale

Louen ghode van hemelrike

35Har gheest hi sterft alte male

Metten vlessce op aerderike

Na haer doet ne warsi niet

Ten onverwinleken meswende

Vergaue ghod die alle dinc siet

40Dat dus daen ware der quader ende

Na dese worde sprac die lichgame

Toeter zielen die vor hem stont

Sech mi ofti es bequame

404


1Waerstu inder hellen gront

Of tu wars inder hellen noede

Ic bidsti wat vernaemstu daer

Donsaelghe sielen sulsi van gode

5Genade vinden noch hier naer

Seghe mi van den edelen lieden

Ende van den riken op aerderike

Dien alsi leefden haer maisnieden

Dienden hem sere oemoedelike

10What gheredemen dar den riken

Ende de edele wat hebben si te lone

Die al de werelt hem daden wiken

Alse zi saten in haren throne

Sech mi of men menstse verloesen mach

15Met peninghen of met andren ghode

Dat si gaderden m[e]enghen dach

Met swarre pine ende met aermoede

die siele spac te haren gheselle

Die hare iamberleke mesliet

20Wie so ghewijs wert ter helle

Danen machi comen niet

de hope van verloessinghen

Hebsi verloeren dats warhede

Alemoescenen no bedinghen

25Ne connen hem ghehelpen in die stede

Alwar dat ghode baden

Alle de heelghe liede ghetrovwelike

En tadt vaste in allen staden

Tvolc algader van aerderike

30Ente waerelt ghaue al haer ghoet

Om enen die inde helle es

Het ware nochtann[e] [t]cheghenspoet

Dat men pinde dies sijt ghewes

de duuel ghaue ene siele niet

35Om al dat seluer entat ghout

Dat ghod noch nie werden liet

Die hi heft in siere ghewout

No hine ghedoeghede niet dats war

Dat soe sonder pine eene wile ware

40Om .m. marc van ghoude claer

405


1So wreet es hi altoes op hare

Vp dat tu vraghets antwordic ti

Wat men den riken gheredet dar

Enten edelen oec gheloeft des mi

5Want het es ghescreuen ende het es waer

So wie so edelst ende rijst es

Ende dar toe van groeter maisniede

[Van] [sente] [Caterinen]

10Si segghen alle nu montghemene

Dat hi es vrai ghod allene

Want vwe affeghode ne hebben macht

Ne ghene wile dach no nacht

Waendi dat ghod niet wreken ne sal

15Tquaet dat ghi den kerstinen doet al

Jahi sekerleke teghoeder trowen

Ende v saels noch wel sere berowen

Alse de keiser dit hadde ghehoert

Van sinen wiue al dese wort

20Hem verwandelde al sijn moet

Ghelijc dat enen verwoetden doet

Om datter liede so vele tewaren

Ane ghode doe bekert dar waren

Nochtanne was hi in therte binnen

25Droeuer van der keiserinnen

Dat soe to hem so hadde ghesproken

Ende sine ghebode mede tebroken

Doe seidi vrowe wat meent di

Dat ghi aldus hier spreect te mi

30Mi dinct dat ghi sijt verkert

Ende hebt der kerstine wet ghelert

Ende ghelaten onse ghode [dit] verstaet

[Seker]leke [na] der kerstine raet

Hic hebber vele ghedaen doeden

35Van den ghenen die mine ghoden

Lieten. ende braken mijn ghebot

[E]nde gheloefden ander kerstine ghod

[D]at selue tempeest sie hic van v

Dat rout mi sere int herte nu

406


1Het dinct mj wesen wonder groet

Want ghi sijt mijn bedde ghenoet

Ende mijn ghetrovde wijf

Ghi sout mi lief hebben alse v lijf

5Dat ghi scieghen mj wilt sijn

Dat versuvaert mi therte mijn

Na dien dat ghi sijt ghekert

Enter kerstine wet hebt gheleert

Ende mine ghode hebt ghelaten

10Dat es dullede bi caritaten

Want wart dat sake dat hic nu liete

Dese dinc nu ghaen te nieute

Binnen roeme wel vele vrouwen

Souden hem houden te ghoder trowen

15An vwen ghod ende laten den haren

En tarna souden si dan tewaren

Hare manne alle bekeren

Enter kerstine wet hem leeren

Dan soudic saen wel cortelike

20Ontaerft sijn van minen rike

Bider trovwen die hic bem sculdech

Minen ghod die es machtech

Ne wildi niet laten vwe dullede

Enter kerstine wet oec mede

25Hic sal v thoeft af doen slaen

Ende als men dat heeft ghedaen

So salic v doen werpen sciere

Vor de vogle ende vor de diere

Ay v hoft ende vwe lichgame

30Was mi oit

About this document

Basic information

Title Enaamse Codex
Subtitle Literaire handschriften
Author
Genre verse
Subgenre epic, legendary hagiography, philosophy / ethics, religious, secular, theology / ethics
Fictionality non-fiction
Authenticity

Date

Date text witness 1290-1295
Date text 1160-1300

Localization

Localization witness Oost-Vlaanderen
Localization text

Edition

Title Corpus van Middelnederlandse teksten II
Subtitle Literaire handschriften
Editor Maurits Gysseling, Willy Pijnenburg
Volume II-1
pp. 402-500
Document ID 2120
Published Martinus Nijhoff, INT, 's-Gravenhage, 1980

Corpus

Corpus Corpus Gysseling
Subtitle Een verzameling van alle dertiende-eeuwse teksten die als bronnenmateriaal hebben gediend voor het Vroegmiddelnederlands Woordenboek
URL http://gysseling.corpus.taalbanknederlands.inl.nl/gysseling/page/search
Publisher INT
Publication date 1999

Editorial comments

(Cf. also Source description in the Dictionary of early middle Dutch)